Het derde deel van de serie: nieuwsgierigheid en verwondering gaat over hoe je pubers inspireert tot ontwikkeling.
In de vorige twee blogs is het al eens genoemd. Pubers staan bekend om hun creativiteit en het vermogen om buiten de gebaande paden te denken. Hun vermogen om meer dan de rest van de mensheid experimenteel te denken, hun verbeeldingskracht en fantasie te gebruiken en zich niets aan te trekken van de grenzen, die wij als volwassenen hebben getrokken, kan ouders, verzorgers en leraren tot wanhoop drijven.
Met hun conventionele denkwijzen zijn ze bereid om risico's te nemen en nieuwe benaderingen te proberen zonder zich te laten beperken door de heersende norm of regels. Dit experimentele denken kan leiden tot innovatieve oplossingen en creatieve resultaten en helpt hen bij het genereren van nieuwe ideeën en het bedenken van originele concepten. Naast deze enorme kracht verbleek jij als volwassenen. Pubers zijn weinig onder de indruk van jouw levenservaring. Je bent sloom, saai, stom, ouderwets of een zeur. Jullie belevingswereld ligt mijlen uit elkaar. Wie met pubers werkt, weet dat zij geen situatie onbenut laten om je te laten merken, dat jij hen niet begrijpt en dat ze geen zin hebben om te doen wat jij wil.
En dat klopt. De natuur heeft bepaald dat pubers bezig gaan om zich los te maken en wij proberen uit alle macht ze te laten doen wat wij denken dat goed voor ze is. Dat is best gek.
Ze moeten naar school op tijden waar hun lijf, met de puberjetlag, niet aan toe is.
Ze moeten dingen leren, die totaal niet interessant lijken.
Ze moeten op een manier leren, die ze zinloos vinden.
Ze moeten in een stramien lopen, waar ze juist uit willen.
Maar moet je ze dan maar een beetje aan laten rommelen? Het is toch onze taak om kinderen voor te bereiden op de samenleving?
Laten we terug gaan naar wat iedereen fijn vindt. Is het niet fijn, dat als je iets gaat of moet doen, dat er naar jouw inbreng wordt geluisterd, dat je snap waarom dit gedaan moet worden of wat het voordeel is van wat je moet doen?
Met: je hebt een diploma nodig voor je toekomst, kom je er bij een puber niet. Dat doel is veel te ver weg. Daarnaast weten de meest pubers helemaal niet wat ze willen worden. De doelmatigheid van wat je moet leren, is dan ver te zoeken.
Voorbeeld:
Onlangs kwam er een jongen bij ons in de praktijk. Hij moest werken aan zijn sociale en cognitieve vaardigheden. Hij was erg vervelend in de klas. 'Niet te handhaven' stond er in de brief. Op het eerst gezicht zag ik niets bijzonders. Prima vent, die zich prima kon gedragen. In een gesprek werd duidelijk, dat hij precies wist wat hij wilde worden nl. kapper. De route binnen het Nederlandse onderwijs voor hem was: vmbo verzorging en dan mbo kappersopleiding. Hij zat nog op het vmbo en deed verzorging. Dit hield in dat hij baby's moest leren wassen, manicure, stage moest lopen op een kdv, koken e.d. Niets met kapper. Thuis schoor hij met de tondeuse bij iedereen allerlei bijzondere kapsels. Hij liet me foto's zien. Super leuk. Hij was zo gewild, dat hij naast school een lucratieve business had. Ik vroeg hem waarom hij op school zo slecht zijn best deed. Hij had immers deze opleiding nodig om op de kappersopleiding te komen en uiteindelijk zijn droom te realiseren.
Hij vertelde me, dat hij echt wel wilde. Hij vond het niet erg om baby's te wassen, manicure te doen, te koken en alles wat er nodig was om zijn diploma te halen. Maar waarom zo saai. Hij vertelde hoe slaapverwekkend zijn lessen eruit zagen en ik kon er niet onderuit. Het hing van instructie filmpjes en toetsen aan elkaar waar geen enkel appel werd gedaan op puberale creatieve en innovatieve vermogen. Iedereen was erop uit om te kijken wat je fout deed in plaats van goed. Er werd veelal multiple-choice getoetst, dus was er maar 1 goed antwoord, terwijl er in het leven nooit alleen maar 1 antwoord goed is. Daarnaast vond hij het toetsen nutteloos. Je leert alles alleen voor je toets, als je het gedaan hebt, ga je naar de volgende toets en weet je niets mee van de vorige toets. Niemand kan dat iets schelen en hij al helemaal niet. In projecten moet je met klasgenoten samenwerken, die helemaal geen zin hebben en daar word jij op afgerekend.
Tijdens de eerste paar sociale vaardigheidslessen bleek, dat deze jongen prima sociale en cognitieve vaardigheden had voor zijn niveau en leeftijd en heb ik school gebeld en gevraagd om een gesprek.
Het inspireren van pubers tot ontwikkeling kan op verschillende manieren worden aangepakt. Betrek je pubers meer bij je lesmethode, luister je naar ze en laat je ze participeren, dan hebben ze er niet alleen veel lol in waardoor ze beter leren, maar leren ze daarnaast ook sociale en cognitieve vaardigheden.
Hier zijn enkele suggesties die kunnen helpen:
Stimuleer nieuwsgierigheid: Moedig pubers aan om vragen te stellen, onderzoek te doen en verschillende perspectieven te verkennen. Een nieuwsgierige geest is essentieel voor de wil tot ontwikkeling.
Bied rolmodellen en succesverhalen aan: Laat pubers kennismaken met inspirerende mensen uit het vak, zoals peers met dezelfde problemen, wetenschappers, uitvinders, ondernemers en kunstenaars. Laat hen zien hoe deze mensen met creatieve oplossingen en ideeën de wereld hebben veranderd en laat ze oplossingen verzinnen voor problemen in hun nabijheid. Het is interessanter om biologie te leren als je een probleem oplost in je omgeving en daarmee werkelijk aan de slag te gaan, dan de hele les in je boek te staren of het zoveelste youtube videootje moet bekijken.
Stimuleer creativiteit: Moedig pubers aan om hun verbeeldingskracht te gebruiken en creatieve ideeën te ontwikkelen. Dit kan worden gestimuleerd door middel van kunst, muziek, schrijven, design thinking, en andere creatieve activiteiten.
Geef ruimte voor experimenteren: Creëer een omgeving waarin pubers kunnen experimenteren, fouten kunnen maken en leren van hun mislukkingen. Ontwikkeling gaat vaak gepaard met trail-and-error, dus het is belangrijk om pubers aan te moedigen om buiten de gebaande paden te treden en nieuwe benaderingen te proberen.
Verbind met real-world toepassingen: Laat pubers zien hoe hun creatieve gedachten kan bijdragen aan het oplossen van echte problemen en uitdagingen in de wereld. Door de relevantie en impact van innovatie te benadrukken, kunnen ze gemotiveerd raken om hun ideeën in actie om te zetten.
Moedig samenwerking aan: Persoonlijke ontwikkeling gedijt vaak in een collaboratieve omgeving. Stimuleer pubers om samen te werken met leeftijdsgenoten, mentors of experts om ideeën uit te wisselen, feedback te geven en gezamenlijke projecten te ondernemen. Vergeet daarbij niet dat samenwerken erg moeilijk is. Menig managers heeft moeite zijn team te laten samenwerken. Coördineer de samenwerking goed en laat ze niet aan hun lot over door alleen groepjes in te delen en dat was het.
Zorg voor middelen en mogelijkheden: Bied pubers toegang tot middelen zoals boeken, technologie, makerspaces en mentors, die hen kunnen ondersteunen hun ontwikkeling of bij het ontwikkelen van hun innovatieve ideeën. Zorg ervoor dat ze weten welke mogelijkheden er zijn om hun projecten te realiseren. Vergeet daarbij niet dat in deze digitale wereld niet iedereen automatisch toegang heeft tot deze middelen. Digitale middelen zijn duur en pubers zullen niet laten merken, dat ze hier niet over beschikken. Hierdoor komen ze in de problemen.
Het inspireren van pubers tot ontwikkeling vraagt om geduld, ondersteuning en een omgeving die ruimte biedt voor groei.
Door deze benaderingen toe te passen, kun je pubers aanmoedigen om hun creativiteit en innovatieve potentieel te verkennen.
Dit lijken suggesties die alleen toepasbaar zijn op schoolvakken, maar dat is zeker niet zo. Ben jij een trainer of coach, die ingeroepen is om een gedragsverandering te bewerkstelling, dan zijn de bovenstaande suggesties ook van toepassing.
Pubers weten precies wat ze lastig vinden en waar ze aan moeten werken. Kan jij dit achterhalen, dan kan je aan de slag. Iedereen is bereid om te werken aan zaken waarbij je voordeel kan behalen; pubers dus ook. Een motto geldt als je pubers aan het werk wilt krijgen: Als je het doet, doe het samen.
Voorbeeld: een puber pest
Nodig een ex-pester uit en laat hem vertellen waarom hij het deed en welke negatieve consequenties dat heeft gehad. Vraag hem of hij kan vertellen wat je eraan kan doen om het tij te keren.
Stimuleer de puber een kunstwerk (lied, gedicht, schilderij, muziek) te maken over waarom hij zich irriteert en zin heeft om te pesten of boos is.
Laat de pubers met elkaar praten wat het betekent om een pester of gepeste te zijn.
Vraag de pubers wat zij nodig hebben om de situatie te veranderen.
Verzin samen oefeningen, die je kunt doen om ze te ondersteunen.
Maak in ieder geval niet de meest gemaakte fout nl., een puber een methode laten ondergaan van x weken, dat bepaalt wat zij nodig hebben. Sommige doorlopen het, sommige werken alleen maar tegen en soms zullen ze er wat van opsteken. Door pubers te leiden naar de doelen die jij belangrijk vindt, zul je versteld staan met welke creatieve ideeën ze komen om te leren wat zij nodig hebben. Twee vliegen in één klap.